Kullanıcı odaklı tasavvur, ürün, hizmet ve sistemlerin tasarımında kullanıcının gereksinimlerini ön plana çıkaran bir tasavvur felsefesidir.
Kullanıcı odaklı tasarımın amacı, kullanıcı için kullanması rahat, bereketli ve eğlenceli ürün ve hizmetler yaratmaktır.
Kullanıcı merkezli tasavvur, çoğu zaman kullanıcı yerine ürün geliştiricisinin gereksinimlerine odaklanan ürün merkezli tasarımla karşılaştırılır.
Kullanıcı merkezli tasavvur, kullanıcı, geliştirici ve işletme dahil olmak suretiyle bütün paydaşların gereksinimlerini dikkate alan daha bütünsel bir tasavvur yaklaşımıdır.
Kullanıcı odaklı tasavvur, pazarda başarıya ulaşmış olan ürün ve hizmetler yaratmak için kanıtlanmış bir yöntemdir.
Kullanıcı merkezli tasarımın birtakım yararları şunlardır:
- Artan kullanıcı memnuniyeti
- Azaltılmış geliştirme maliyetleri
- Geliştirilmiş ürün kalitesi
- Artan pazar oranı
Kullanıcı merkezli tasavvur hakkındaki daha çok informasyon edinmek istiyorsanız, internette ve kütüphanelerde pek oldukça kaynak bulabilirsiniz.
Üniversiteler ve tahsil kuruluşları tarafınca sunulan pek oldukça kullanıcı merkezli tasavvur kursu ve atölyesine de rastlayabilirsiniz.
Kullanıcı odaklı tasavvur, pazarda başarıya ulaşmış ürün ve hizmetler yaratmak isteyen hepimiz için mühim ve kıymetli bir beceridir.
| Hususiyet | Tarif |
|---|---|
| Kullanıcı merkezli tasavvur | Kullanıcının gerekseme ve isteklerine odaklanan bir tasavvur yaklaşımı. |
| Unutulmaz deneyimler | Kullanıcı için akılda kalıcı ve anlamlı deneyimler. |
| Kullanıcı deneyimi | Bir kullanıcının bir ürün yahut hizmetle etkileşiminde yaşamış olduğu genel tecrübe. |
| Kullanılabilirlik | Bir ürün yahut hizmetin kullanılabilme kolaylığı. |
| Tasarım düşüncesi | Empatiyi, işbirliğini ve yinelemeyi vurgulayan, insan merkezli bir tasavvur yaklaşımı. |
II. Kullanıcı Merkezli Tasarım Nelerdir?
Kullanıcı merkezli tasavvur, tasavvur sürecinde kullanıcının gereksinimlerini vurgulayan bir tasavvur felsefesidir. İnsanların seveceği bir ürün yahut hizmet yaratmanın en iyi yolunun, onların gereksinimlerini ve isteklerini kestirmek ve arkasından ürünü yahut hizmeti bu gereksinimler çevresinde tasarlamak olduğu fikrine dayanır.
Kullanıcı merkezli tasavvur, çoğu zaman kullanıcının gereksinimleri yerine ürünün yahut hizmetin gereksinimlerine odaklanan ürün merkezli tasarımla karşılaştırılır. Ürün merkezli tasavvur, çoğu zaman kullanması zor ve bu tarz şeyleri kullanan kişilerin gereksinimlerini karşılamayan ürünlere yol açabilir.
Kullanıcı merkezli tasavvur, ürün yahut hizmetin ilk kavramsallaştırılmasından kullanımdaki son ürün yahut hizmete kadar bütün kullanıcı deneyimini hesaba katan daha bütünsel bir tasavvur yaklaşımıdır. Kullanıcının gereksinimlerini anlamayı, ürünü yahut hizmeti bu gereksinimleri karşılayacak halde tasarlamayı ve arkasından ürünü yahut hizmeti kullanıcılarla kontrol ederek gereksinimlerini karşıladığından güvenilir olmayı içeren bir süreçtir.
Kullanıcı merkezli tasavvur, daha kullanıcı dostu, daha müessir ve kullanması daha eğlenceli ürün ve hizmetler yaratmaya destek olabileceği için kıymetli bir tasavvur yaklaşımıdır.
III. Kullanıcı Merkezli Tasarımın Yararları
Kullanıcı merkezli tasarımın pek oldukça faydası vardır, bunlardan bazıları şunlardır:
- Geliştirilmiş kullanıcı deneyimi
- Arttırılmış kullanılabilirlik
- Azaltılmış geliştirme maliyetleri
- Artan alan kişi memnuniyeti
- Geliştirilmiş marka itibarı
Kullananların gereksinimlerine odaklanarak, kullanıcı merkezli tasavvur, kullanıcılar için daha sezgisel, kullanması daha rahat ve daha eğlenceli mamüller ve hizmetler yaratmaya destek olabilir. Bu, iyileştirilmiş kullanıcı deneyimine, artan kullanılabilirliğe ve azaltılmış geliştirme maliyetlerine yol açabilir. Ayrıca, kullanıcı merkezli tasavvur alan kişi memnuniyetini artırmaya ve marka itibarını iyileştirmeye destek olabilir.
Günümüzün rekabetçi pazarında, kullananların gereksinimlerini karşılayan ürün ve hizmetler yaratmak her zamankinden daha önemlidir. Kullanıcı merkezli tasavvur, tam da bunu yapmanın kanıtlanmış bir yöntemidir.
IV. Kullanıcı Merkezli Tasarımın İlkeleri
Kullanıcı merkezli tasavvur, ürün ve hizmetler tasarlanırken kullanıcının gereksinimlerine odaklanan bir süreçtir. İnsanların seveceği bir ürün yahut hizmet yaratmanın en iyi yolunun, onların gereksinimlerini ve isteklerini kestirmek ve arkasından ürünü yahut hizmeti bu gereksinimler çevresinde tasarlamak olduğu ilkesine dayanır.
Kullanıcı merkezli tasavvur için vazgeçilmez bir takım prensip vardır. Bu ilkeler şunları ihtiva eder:
- Empati: Kullanıcı merkezli tasarımcılar, ürün ve hizmetlerinin kullanıcılarıyla empati kurabilmelidir. Kullananların gereksinimlerini, isteklerini ve motivasyonlarını anlamalıdırlar.
- Deney: Kullanıcı merkezli tasarımcılar kullanıcıları organik ortamlarında gözlemlemelidir. Kullananların ürün ve hizmetlerle iyi mi etkileşime girdiğini izlemeli ve kullananların karşılaşmış olduğu zorlukları anlamalıdır.
- Tehlikeli sonuç: Kullanıcı merkezli tasarımcılar kendi çalışmalarını eleştirebilmelidir. Tasarımlarının kuvvetli ve sıska taraflarını belirleyebilmeli ve kullanıcılardan gelen geri bildirimlere bakılırsa değişim oluşturmaya hevesli olmalıdırlar.
- Tekrarlama: Kullanıcı merkezli tasavvur tekrarlayan bir süreçtir. Tasarımcılar tasarımları üstünde tekrarlamaya hevesli olmalı ve kullanıcılardan gelen geri bildirimlere bakılırsa değişimler oluşturmaya hevesli olmalıdır.
Bu prensipleri izleyerek, kullanıcı merkezli tasarımcılar hakikaten kullanıcı merkezli mamüller ve hizmetler yaratabilirler. Bu mamüller ve hizmetler, kullanıcı düşünülerek tasarlanmamış ürün ve hizmetlerden daha başarıya ulaşmış olacaktır.
V. Kullanıcı Merkezli Tasarım Şekilleri
Kullanıcı merkezli deneyimler tasarlamak için kullanılabilecek bir takım metot vardır. Bu yöntemler, projenin hususi gereksinimlerine bağlı olarak bir bir yahut bir arada kullanılabilir.
Kullanıcı merkezli tasavvur için en yaygın yöntemlerden bazıları şunlardır:
- Kullanıcı araştırması – Bu, kullananların gereksinimleri, istekleri ve sorunları hakkındaki informasyon toplamayı ihtiva eder. Bu, anketler, görüşmeler ve kullanılabilirlik testi şeklinde muhtelif yöntemlerle yapılabilir.
- Tasarım odaklı düşünme – Bu, kullanıcılarla empati oluşturmayı, problemlerini tanımlamayı, çözümler üstünde beyin fırtınası yapmayı ve prototipleri kontrol etmeyi içeren bir süreçtir.
- Süratli prototipleme – Bu, kullanıcılarla kontrol etmek için tasarımların süratli ve ucuz prototiplerini kurmayı ihtiva eder. Bu, ihtimaller içinde sorunları belirlemeye ve tasarımda iyileştirmeler oluşturmaya destek olabilir.
- Kullanıcı testi – Bu, kullanılabilirlik ve etkililik hikayesinde geri bildirim almak için tasarımları kullanıcılarla kontrol etmeyi ihtiva eder. Bu, tasarımdaki herhangi bir problemi belirlemeye ve iyileştirmeler oluşturmaya destek olabilir.
Tasarımcılar bu şekilleri kullanarak kullananların gereksinimlerini karşılama olasılığı daha yüksek ve pozitif bir kullanıcı deneyimiyle sonuçlanan kullanıcı merkezli deneyimler yaratabilirler.
VI. Kullanıcı Merkezli Tasarım İçin Araçlar
Kullanıcı merkezli tasarımı desteklemek için kullanılabilecek bir takım çalgı vardır. Bu araçlar, tasarımcıların kullanıcı geri bildirimlerini toplamasına ve çözümleme etmesine, prototipler oluşturmasına ve tasarımları kontrol etmesine destek olabilir. En yaygın kullanılan araçlardan bazıları şunlardır:
-
Kullanıcı inceleme araçları
-
Prototipleme araçları
-
Kullanılabilirlik kontrol araçları
-
Tasarım düşünme araçları
Bu araçların her birinin kendine has avantajları ve dezavantajları vardır. Elinizdeki proje için doğru araçları kura çekmek önemlidir.
Kullanıcı inceleme araçları, tasarımcıların kullananların gereksinimlerini ve isteklerini anlamalarına destek olabilir. Bu araçlar, kullanıcı davranışları, tutumları ve tercihleri hakkındaki veri toplayabilir. En sık kullanılan kullanıcı inceleme araçlarından bazıları şunlardır:
-
Anketler
-
Röportajlar
-
Gözlemler
-
Kullanılabilirlik testi
Prototipleme araçları, tasarımcıların tasarımlarının realist temsillerini oluşturmalarına destek olabilir. Bu araçlar, değişik tasavvur konseptlerini kontrol etmek ve kullanıcılardan geri bildirim almak için kullanılabilir. En yaygın kullanılan prototipleme araçlarından bazıları şunlardır:
-
Tel çerçeveler
-
Maketler
-
Prototipler
Kullanılabilirlik kontrol araçları, tasarımcıların tasarımlarındaki sorunları belirlemelerine ve düzeltmelerine destek olabilir. Bu araçlar, kullananların tasarımlarla iyi mi etkileşime girdiğine dair veri toplayabilir ve tasarımların iyileştirilebileceği alanları belirleyebilir. En sık kullanılan kullanılabilirlik kontrol araçlarından bazıları şunlardır:
-
Sıcaklık haritaları
-
Göz takip edeni
-
Yüksek sesle düşünme protokolleri
Tasarım düşünme araçları, tasarımcıların yenilikçi ve kullanıcı dostu tasarımlar geliştirmesine destek olabilir. Bu araçlar, tasarımcıların alışılmışın haricinde düşünmelerine ve yeni fikirler üretmelerine destek olabilir. En yaygın kullanılan tasavvur düşünme araçlarından bazıları şunlardır:
-
Beyin fırtınası
-
Zihin haritalama
-
Öykü panosu
Tasarımcılar, muhtelif kullanıcı merkezli tasavvur araçlarını kullanarak reel anlamda kullanıcı dostu ve kullananların gereksinimlerini karşılayan ürün ve hizmetler yaratabilirler.
VII. Kullanıcı Merkezli Tasarımın Olay Emekleri
Başarı göstermiş ürün ve hizmetlerin geniş bir yelpazesini kurmak için kullanıcı merkezli tasavvur kullanılmıştır. Bunlar içinde şunlar yer verilmiştir:
-
iPhone
-
Google Haritalar
-
Amazon.com
-
Feysbuk
-
Spotify
Bu ürün ve hizmetlerin tüm bunlar kullanıcı dostudur ve kullanması kolaydır, bu da kullanıcı merkezli tasavvur döneminin direkt bir sonucudur. Kullanıcıyı ön planda tutarak, bu firmalar insanların kullanmaktan hoşlanacağı ürün ve hizmetler yaratmışlardır.
Bu iyi malum örneklere ayrıca, bu yaklaşımın enerjisini yayınlayan kullanıcı merkezli tasarıma dair birçok başka olay emek vermesi bulunmaktadır. Örnek olarak, Nielsen Norman Group tarafınca meydana getirilen bir inceleme, kullanıcı merkezli tasarımın alan kişi memnuniyetinde %40 ve satışlarda %15 artışa yol açabileceğini bulmuştur.
Bu sonuçlar, kullanıcı merkezli tasarımın bir tek hoş bir şey değil, bununla beraber başarıya ulaşmış bir ürün yahut hizmetin tehlikeli sonuç bir bileşeni bulunduğunu göstermektedir. İşletmeler, kullanıcıyı ön planda tutarak insanların kullanmayı sevilmiş olduğu mamüller ve hizmetler yaratabilir ve bu da alan kişi memnuniyetinin ve satışların artmasına neden olur.
Kullanıcı Merkezli Tasarımın Zorlukları
Kullanıcı merkezli tasavvur sıkıntılı bir süreçtir, sadece bununla beraber ödüllendiricidir. Tasarımcılar kullanıcı merkezli deneyimler yaratmaya çalışırken karşılaştıkları bir takım güçlük vardır, bunlar içinde şunlar yer alır:
- Kullanıcıyı kestirmek. Kullanıcı merkezli tasarımın en büyük zorluklarından biri kullanıcıyı anlamaktır. Bu, tasarımcıların kullananların gereksinimleri, istekleri ve sorunları hakkındaki inceleme yapmasını ve veri toplamasını gerektirir.
- Kullanıcının gereksinimlerini işletmenin gereksinimleriyle dengelemek. Kullanıcı merkezli tasavvur devamlı işletmenin gereksinimleriyle uzlaştırılması rahat değildir. Örnek olarak, tasarımcılar kullanması rahat bir ürün yaratmak isteyebilir, sadece işletme karlı bir ürün yaratmak isteyebilir.
- Kullanıcı merkezli bir kültür yaratmak. Kullanıcı merkezli tasavvur yalnızca kullanıcı merkezli mamüller yaratmakla alakalı değildir, bununla beraber organizasyon içerisinde kullanıcı merkezli bir kültür yaratmakla da ilgilidir. Bu, CEO’dan ön saflardaki çalışanlara kadar organizasyonun bütün seviyelerinden katılım gerektirir.
- Kullanıcı merkezli tasarımın başarısını ölçmek. Kullanıcı merkezli tasarımın başarısını ölçmek zor olabilir. Bunun sebebi, kullanıcı merkezli tasarımın tek seferlik bir vaka olmaması, geçindiren bir süreç olmasıdır.
Bu zorluklara karşın, kullanıcı merkezli tasavvur insanların sevilmiş olduğu ürün ve hizmetler yaratmak için vazgeçilmez bir süreçtir. Kullanıcıyı anlayarak, kullanıcının ve işletmenin gereksinimlerini dengeleyerek, kullanıcı merkezli bir kültür yaratarak ve kullanıcı merkezli tasarımın başarısını ölçerek, tasarımcılar hakikaten kullanıcı merkezli mamüller ve hizmetler yaratabilirler.
IX.
Kullanıcı merkezli tasavvur, kullanıcılar için hem kullanışlı aynı zamanda eğlenceli olan ürün ve hizmetler yaratmanın temel bir yaklaşımıdır. Tasarımcılar, kullananların gereksinimlerine ve isteklerine odaklanarak, başarıya ulaşmış olma olasılığı daha yüksek mamüller yaratabilirler.
Kullanıcı merkezli tasarımı icra etmek için kullanılabilecek birçok değişik metot ve çalgı vardır ve en iyi yaklaşım muayyen projeye bağlı olarak değişecektir. Sadece, kullanıcı merkezli tasarımın ilkelerini izleyerek, tasarımcılar hakikaten kullanıcı merkezli mamüller yaratabilirler.
Kullanıcı merkezli tasavvur tek seferlik bir süreç değil, bir ürün yahut hizmetin geliştirilmesi süresince devamlı uygulanması ihtiyaç duyulan geçindiren yinelemeli bir süreçtir. Tasarımcılar, kullanıcılardan devamlı geri bildirim biriktirerek ve bunu tasavvur sürecine dahil ederek ürünlerinin kullanıcılarının gereksinimlerini karşıladığından güvenilir olabilirler.
Kullanıcı merkezli tasavvur, tasarımcıların pazarda başarıya ulaşmış olan mamüller ve hizmetler yaratmalarına destek olabilecek kıymetli bir yaklaşımdır. Kullananların gereksinimlerine ve isteklerine odaklanarak, tasarımcılar hem kullanılabilir aynı zamanda eğlenceli mamüller yaratabilir ve bu da sonunda artan alan kişi memnuniyetine yol açacaktır.
S: Kullanıcı odaklı tasavvur nelerdir?
A: Kullanıcı merkezli tasavvur, son kullanıcıyı akılda tutarak ürün ve hizmet tasarlama sürecidir. Kullanıcının gereksinimlerini, isteklerini ve motivasyonlarını anlamayı ve arkasından ürünü yahut hizmeti bu gereksinimleri karşılayacak halde tasarlamayı ihtiva eder.
S: Kullanıcı merkezli tasarımın yararları nedir?
A: Kullanıcı merkezli tasavvur, aşağıdakiler de dahil olmak suretiyle bir takım faydaya yol açabilir:
* Kullanıcı memnuniyetinin artması
* Geliştirilmiş kullanılabilirlik
* Azaltılmış maliyetler
* Satışların artması
S: Kullanıcı odaklı tasarımın prensipleri nedir?
A: Kullanıcı merkezli tasarımın ilkeleri şunlardır:
Empati: Kullanıcının gereksinimlerini, isteklerini ve motivasyonlarını anlayın.
Tekrarlı tasavvur: Kullanıcı geri bildirimlerine dayanarak tasarımı devamlı olarak kontrol edin ve iyileştirin.
İşbirliği: Tasarım dönemi süresince kullanıcılar ve öteki paydaşlarla yakın bir halde çalışın.