Neoklasisizm, 18. yüzyılın sonu ve 19. yüzyılın başlangıcında Avrupa ve ABD Birleşik Devletleri’nde gelişen bir kültürel hareketti. Rokoko stilinin aşırılıklarına karşı bir tepkiydi ve antik Yunan ve Roma’nın sanatından ve mimarisinden esin aldı.
Fransız Devrimi, 18. yüzyılın sonlarında Fransa’da gerçekleşen büyük bir siyasal ve toplumsal çalkantıydı. Monarşinin devrilmesine ve bir cumhuriyetin kurulmasına yol açtı.
Neoklasisizm, Fransız Devrimi ile yakından ilişkilendirilmiştir. Birçok Neoklasisist sanatçı ve mimar Inkilap’e sempati duyuyordu ve bunu daha adil ve eşitlikçi bir camia yaratmanın bir yolu olarak görüyorlardı.
Neoklasisizm, çağın politik ve toplumsal değişimlerini muhtelif şekillerde yansıttı. Sözgelişi, Neoklasisist sanatçılar çoğunlukla Inkilap’den görüntüler resmettiler ve düzenlilik ve akıl ideallerini temsil etmek için bayağı ve geometrik formlar kullandılar.
Neoklasisizm ek olarak Devrimi desteklemek yahut eleştirmek için de kullanıldı. Birtakım Neoklasisist sanatçılar Devrimi yücelten sanat eserleri yaratırken, ötekiler Devrimin sertliğini ve kaosunu eleştiren sanat eserleri yarattı.
Neoklasisizm, çağın politik ve toplumsal değişimlerini yansıtan kompleks ve oldukca yönlü bir hareketti. Rokoko stilinin aşırılıklarına karşı bir tepkiydi ve antik Yunan ve Roma’nın sanatından ve mimarisinden esin alıyordu. Neoklasisizm, Fransız Devrimi ile yakından ilişkiliydi ve Devrimi desteklemek yahut eleştirmek için kullanılıyordu.
| Hususiyet | Yanıt |
|---|---|
| Neoklasizm | 18. yüzyılın sonlarında başlamış olan ve klasik Yunan ve Roma stillerini vurgulayan bir sanat akımı. |
| Inkilap niteliğindeki iyileştirme | Neoklasizmin Fransız Devrimi’nin aşırılıklarına bir reaksiyon olduğu fikri. |
| Kültürel reaksiyon | Neoklasizmin çağın siyasi ve sosyal değişimlerini yansıtma biçimi. |
| Sanat zamanı | Neoklasizmin Batı sanatının gelişiminde oynadığı rol. |
| Fransız Devrimi | 18. yüzyılın sonlarında Fransa’da yaşanmış olan siyasi ve sosyal çalkantı. |
II. Neoklasik Mimarlık
Neoklasik mimari, 18. yüzyılda ortaya çıkan ve antik Yunan ve Roma mimarisinden esinlenen bir mimari tarzıdır. Sütunlar, alınlıklar ve pilasterler şeklinde klasik unsurların kullanımıyla karakterize edilmiştir. Neoklasik mimari, 18. yüzyılın sonu ve 19. yüzyılın başlangıcında Avrupa ve ABD Birleşik Devletleri’nde popülerdi. Neoklasik mimarinin en meşhur örneklerinden bazıları Washington, DC’deki Beyaz Saray, Paris’teki Louvre ve Londra’daki British Museum’dur.
III. Neoklasik Mimarinin Özellikleri
Neoklasik mimari, sütunlar, alınlıklar ve bakışımlı cepheler şeklinde klasik Yunan ve Roma unsurlarının kullanımıyla karakterize edilir. Neoklasik binalar çoğu zaman muhteşem ve etkisi altına alan olacak biçimde tasarlanır ve çoğu zaman detaylı süslemelere haizdir.
Neoklasik mimarinin en bariz özelliklerinden bazıları şunlardır:
- Dor, İyon, Korint şeklinde klasik düzenlerin kullanılması.
- Bakışımlı cephelerin kullanması.
- Kubbe ve öteki anıtsal öğelerin kullanması.
- Pilaster, korniş ve friz şeklinde detaylı süslemelerin kullanması.
Neoklasik mimari, 18. yüzyılın sonlarından 19. yüzyılın başlarına kadar Avrupa ve ABD Birleşik Devletleri’nde popülerdi. Hükümet binaları, kiliseler ve hususi evler dahil olmak suretiyle muhtelif binalarda kullanıldı.
Neoklasik çağın en meşhur yapıları içinde Washington DC’deki Beyaz Saray, Paris’teki Louvre Müzesi ve Roma’daki Pantheon yer alır.
IV. Meşhur Neoklasik Binalar
En meşhur Neoklasik yapılardan bazıları şunlardır:
* Washington, DC’deki Beyaz Saray
* Paris’teki Louvre
* Londra’daki British Museum
* Atina’daki Akropolis
* Roma’daki Pantheon
* St. Petersburg’daki Ermitaj Müzesi
* Hindistan Agra’daki Tac Mahal
* Çin’in Pekin kentindeki Yasak Kent
* Endonezya’nın Cava Adası’ndaki Borobudur Tapınağı
ABD Birleşik Devletleri’nde Neoklasik Mimari
Neoklasik mimari, 18. yüzyılın sonu ve 19. yüzyılın başlangıcında ABD Birleşik Devletleri’nde popüler bir stildi. Hem hükümet binaları ve adliyeler şeklinde amme binaları bununla beraber hususi evler için kullanıldı. ABD Birleşik Devletleri’ndeki Neoklasik mimarinin en meşhur örneklerinden bazıları şunlardır:
* Washington, DC’deki Beyaz Saray (1792-1800)
* Washington, DC’deki ABD Birleşik Devletleri Kurultay Binası (1793-1865)
* Washington, DC’deki Jefferson Anıtı (1943-1947)
* Monticello, Thomas Jefferson’un Virginia, Charlottesville’deki evi (1769-1809)
* Virginia Üniversitesi, Charlottesville, Virginia (1817-1826)
Neoklasik mimari, bankalar, oteller ve kiliseler de dahil olmak suretiyle ABD Birleşik Devletleri’ndeki birçok başka bina için de kullanıldı. Popüler bir stildi şundan dolayı ilerleme ve demokrasinin bir sembolü olarak görülüyordu. Neoklasik mimarinin bayağı, bakışımlı biçimleri, akıl ve düzeni vurgulayan Aydınlanma idealleriyle de uyumluydu.
Neoklasik mimari, yerini Viktorya periyodunun daha süslü stillerine bırakana kadar 19. yüzyılın ortalarına kadar ABD Birleşik Devletleri’nde kullanılmaya devam etti. Sadece Neoklasik mimari, amme binaları ve hususi evler için popüler bir yoldam olmaya devam ediyor ve ABD Birleşik Devletleri’nin her yerinde bulunabilir.
6. Sual & Yanıt
* Neoklasisizm nelerdir?
* Devrimsel rafinelik nelerdir?
* Neoklasisizm iyi mi bir kültürel tepkidir?
* Neoklasisizm ile Fransız Devrimi içinde iyi mi bir ilişki vardır?
* Neoklasik sanatın birtakım örnekleri nedir?
* Meşhur Neoklasik sanatçılar kimlerdir?
* Neoklasisizm hakkındaki daha çok bilgiyi nereden öğrenebilirim?
VII. Asya’da Neoklasik Mimarlık
Neoklasik mimari, sömürge döneminde Avrupa kuvvetleriyle münasebet kanalıyla Asya’ya tanıtıldı. Muhtelif hükümet binalarında, saraylarda ve dini yapılarda kullanıldı. Asya’daki en meşhur Neoklasik mimari örneklerinden bazıları şunlardır:
- Çin Pekin’deki Yasak Kent
- Hindistan Agra’daki Tac Mahal
- Tayland, Bangkok’taki Büyük Saray
- Hollanda, Amsterdam’daki Rijksmuseum
- Londra, İngiltere’deki British Museum
Asya’daki neoklasik mimari çoğu zaman yöresel geleneklere ve malzemelere uyarlanmıştır. Sözgelişi, Pekin’deki Yasak Kent geleneksel Çin malzemeleri ve teknikleri kullanılarak inşa edilirken, Tac Mahal beyaz mermerden yapılmıştır. Bu farklılıklara karşın, Asya’daki neoklasik mimari, bakışımlı tasarımı, sütun kullanması ve düzenlilik ve düzenliliğe vurgu şeklinde Avrupa’daki neoklasik mimariyle aynı özelliklerin çoğunu paylaşır.
Asya’daki neoklasik mimari, bölgedeki çağdaş mimarinin gelişiminde mühim bir etkiye sahipti. Geleneksel Asya unsurlarını Batı etkileriyle birleştiren yeni bir görsel dilin yaratılmasına destek oldu. Bu yeni mimari tarzına çoğunlukla “kolonyal mimari” yahut “internasyonal biçim” denir.
Cenup ABD’da Neoklasik Mimari
Cenup ABD’daki Neoklasik mimari, Fransız Devrimi ve Napolyon Savaşları’nın yanı sıra Claude-Nicolas Ledoux ve Jacques-Germain Soufflot şeklinde Avrupalı mimarların faaliyetlerinden etkilenmiştir. Bu yoldam, hem hükümet sarayları ve kiliseleri şeklinde amme binaları bununla beraber hususi konutlar için kullanılmıştır. Cenup ABD’daki Neoklasik mimarinin en dikkat cazibeli örneklerinden bazıları şunlardır:
- Fransız mimar Jean-Baptiste-Louis Lebas tarafınca tasarlanan ve 1834 senesinde tamamlanan Rio de Janeiro’daki Brezilya Milli Sarayı.
- İtalyan mimar Joaquín Toesca tarafınca tasarlanan ve 1800 senesinde tamamlanan Santiago de Chile Metropolitan Katedrali.
- Peru’nun Lima kentindeki Palacio de Gobierno, İtalyan mimar Felipe Baldi tarafınca tasarlandı ve 1938’de tamamlandı.
Cenup ABD’daki neoklasik mimari, bölge Art Nouveau ve Art Deco şeklinde daha çağdaş mimari stillerini benimsemeye başladıkça 19. yüzyılın sonlarında popülerliğini kaybetti. Sadece yoldam, Fransız mimar Paul Vignon tarafınca tasarlanan ve 1906’da tamamlanan Buenos Aires’teki Arjantin Milleti Kongresi şeklinde birtakım amme binalarında kullanılmaya devam etti.
* Neoklasisizm Nelerdir?
* Neoklasisizm Fransız Devrimi’ni iyi mi yansıttı?
* Meşhur Neoklasik sanatçılar kimlerdir?
* Neoklasik akımın meşhur eserleri nedir?
* Neoklasik mimariyi nerede görebilirim?
* Neoklasisizm bugün hala iyi mi geçerliliğini koruyor?
S1: Neoklasisizm nelerdir?
A1: Neoklasisizm, 18. yüzyılda Rokoko stiline karşı bir reaksiyon olarak başlamış olan bir sanat hareketiydi. Antik Yunan ve Roma’nın sanatından ve mimarisinden esin aldı.
S2: Neoklasisizm çağın siyasi ve sosyal değişimlerini iyi mi yansıttı?
A2: Neoklasisizm, Fransız Devrimi’nin hürriyet, eşitlik ve kardeşlik şeklinde ideallerini desteklemek için kullanıldı. Ek olarak aristokrasinin aşırılıklarını eleştirmek için de kullanıldı.
S3: Meşhur Neoklasik sanatçılar yahut sanat eserleri nedir?
A3: Birtakım meşhur Neoklasik sanatçılar içinde Jacques-Louis David, Jean-Auguste-Dominique Ingres ve Antonio Canova bulunur. Birtakım meşhur Neoklasik sanat eserleri içinde David’in “Marat’ın Ölümü” isimli tablosu ve Canova’nın “Üç Zarafet” isimli heykeli bulunur.